ประวัติย่อของอิมามอะลี ริฎอ(อ.)
ชื่อ : อะลี บิน มูซา
ฉายานาม : อัร-ริฎอ, ซามินิษ-ษามิน, ฆอรีบุล ฆุรอบา, อะลีมี อาลิ มุฮัมมัด
สมญานาม : อะบุล- ฮะซัน
ประสูติ : 11 ซุลเกาะอฺดะฮ์
มารดา : ท่านหญิงซุลตานา (หรือนัจมา หรืออุมมุลบะนีน)
บิดา : อิมามมูซา อัล-กาซิม(อ.)
ชะฮาดัต : 29 ซอฟัร ฮ.ศ.203 (ถูกวางยาพิษโดยมะอฺมูน รอชีด)
สุสาน : มัชฮัด ประเทศอิหร่าน
มะอฺมูน วางแผนสังหารอิมามอะลี ริฎอ(อ.)
มันไม่ใช่สิ่งที่เป็นไปได้ทางการเมืองสำหรับมะอฺมูนที่จะเข้าถึงแบกแดดพร้อมกับอิมามริฎอ(อ.) ซึ่งนั่นอาจทำให้เกิดกระแสต่อต้านในตัวเขา และเขาอาจยังไม่แข็งแกร่งพอที่จะต้านทานคนเหล่านั้น จากจุดนี้เอง ทำให้ความเชื่อที่ว่ามะอฺมูนคือผู้ที่วางแผนจบชีวิตของอิมาม(อ.) ด้วยการวางยาพิษท่านในน้ำผลไม้เป็นเรื่องน่าเชื่อถือ และปัจจัยแวดล้อมทางประวัติศาสตร์ในขณะนั้นยังทำให้ความเชื่อนี้หนักแน่นขึ้น นักประวัติศาสตร์บันทึกเหตุการณ์ตอนนี้ว่า
“เขาได้เขียนจดหมายถึงตระกูลอับบาสิด และผู้สนับสนุนพวกเขา และประชาชนชาวแบกแดด เพื่อแจ้งให้ทราบถึงการเสียชีวิตของอะลี อิบนฺ มูซา ผู้ที่พวกเขาได้เสนอชื่อมาเพื่อเป็นผู้สำเร็จราชการแทนเขา และขอให้พวกเขาหันมาจงรักภักดีต่อเขา”
รายงานจากอัล-ซอดูก กล่าวว่า “ขณะที่อัร-ริฎอ(อ.) กำลังจะสิ้นใจ มะอฺมูนกล่าวแก่ท่านว่า ‘ขอสาบานต่ออัลลอฮ์ ฉันไม่รู้ว่าความหายนะสองอย่างนี้อย่างไรยิ่งใหญ่กว่ากันระหว่างการสูญเสียและแยกจากกับเจ้า หรือการที่ประชาชนกล่าวหาว่าฉันลอบสังหารเจ้า…”
สถานการณ์ทางประวัติศาสตร์เช่นนี้แสดงให้เห็นข้อเท็จจริงที่ว่า มีประเด็นการโต้แย้งกันในเรื่องข้อกล่าวหาที่ว่ามะอฺมูนคือผู้วางแผนฆาตกรรมอิมามริฎอ(อ.)
อิมามอะลี ริฎอ(อ.) ถูกฆาตกรรมอย่างไร
เรื่องราวเกี่ยวกับวิธีการที่มะอฺมูนใช้ในการสังหารอิมามริฎอ(อ.) มีหลายอย่าง อะบุล-ฟะรอจ และอัล-มุฟีด กล่าวว่า เขาลอบสังหารท่านด้วยการใส่ยาพิษในน้ำทับทิมและน้ำองุ่น อัล-มุฟีด ได้รายงานคำกล่าวของอับดุลลอฮฺ อิบนฺ บะชีร ที่กล่าวว่า “มะอฺมูนได้สั่งให้ฉันไว้เล็บให้ยาวโดยไม่ให้ใครสังเกตเห็น เมื่อฉันไว้เล็บแล้ว เขาจึงส่งให้ฉันไปหาและมอบบางอย่างให้แก่ฉันที่มันดูคล้ายมะขามแล้วบอกว่า ‘จงบีบคั้นมันด้วยมือสองข้างของเจ้า’ ฉันทำตาม แล้วเขาก็ลุกขึ้นไปหาอัร-ริฎอ(อง) และกล่าวกับเขาว่า ‘เจ้าเป็นอย่างไรบ้าง?’ ท่านตอบว่า ‘ฉันหวังว่าฉันคงสบายดี’ เขาบอกว่า “ฉันเองก็สบายดีเช่นกัน ด้วยความโปรดปรานจากอัลลอฮ์ มีผู้ปรารถนาดีมาเยี่ยมเจ้าบ้างแล้วหรือยังวันนี้?’ ท่านตอบปฏิเสธ ดังนั้นมะอฺมูนจึงโกรธและเรียกข้าทาสบริวารให้เข้ามาหา แล้วสั่งให้คนหนึ่งไปนำน้ำทับทิมมาให้ท่านทันที โดยเสริมว่า ‘…เพราะเขาทำไม่ได้โดยไม่มีมัน’ หลังจากนั้นเขาได้เรียกฉันไปหาและกล่าวว่า ‘จงบีบคั้นมันด้วยมือของเจ้า’ และฉันได้ทำตาม จากนั้นมะอฺมูนได้ส่งน้ำผลไม้นั้นให้อิมามริฎอ(อ.) ด้วยตัวเอง และนั่นคือเหตุผลที่ทำให้ท่านเสียชีวิต เพราะท่านอยู่ได้เพียงแค่สองวันก่อนที่ท่านจะเสีย”
อะบุล-ซัลต์ อัล-ฮะรอวี กล่าวว่า “ฉันได้เข้าไปในบ้านของอิมามริฎอ(อ.) หลังจากมะอฺมูนได้กลับออกไป ท่านกล่าวแก่ฉันว่า ‘โอ้อะบุล-ซัลต์ พวกเขาได้ทำมันแล้ว…!’ และท่านก็กล่าวคำปฏิญาณและสรรเสริญต่ออัลลอฮ์”
มุฮัมมัด อิบนฺ อัล-ญะฮ์มฺ กล่าวว่า “อิมามริฎอ(อ.) ชอบทานองุ่นมาก กล่าวกันว่าได้มีผู้จัดเตรียมองุ่นมาให้ท่าน โดยปักเข็มปักในองุ่นทุกเม็ดอยู่หลายวันก่อนที่จะดึงเข็มออกแล้วจึงนำมามอบให้แก่ท่าน และเมื่อท่านทานองุ่นเหล่านั้นท่านจึงล้มป่วยตามที่เราได้บอกไว้ องุ่นทำให้ท่านเสียชีวิต และกล่าวกันว่านั่นคือวิธีหนึ่งที่ได้ผลที่สุดในการวางยาพิษ”
ไม่ว่าวิธีการลอบสังหารจะเป็นเช่นไร เมื่อตรวจสอบบันทึกทางประวัติศาสตร์และเบื้องหลังสภาพทางการเมืองในขณะนั้น มะอฺมูนคือผู้ที่สังหารอิมามริฎอ(อ.)อย่างแน่นอน โดยไม่มีข้อกังขาหรือลังเลที่จะเชื่อเช่นนั้นเลยแม้แต่นิดเดียว
รายงานประวัติศาสตร์ยังกล่าวต่อไปว่า
“เมื่ออิมามริฎอ(อ.) เสียชีวิต มะอฺมูนไม่ได้เปิดเผยเรื่องที่เกิดขึ้นในทันที แต่ปล่อยไว้จนล่วงเลยไปถึงหนึ่งวันกับหนึ่งคืน หลังจากนั้นเขาจึงเรียกมุฮัมมัด อิบนฺญะอฺฟัร อิบนฺมุฮัมมัด และลูกหลานของอบูฏอลิบกลุ่มหนึ่งมาหา เมื่อพวกเขามาแล้ว เขาจึงนำร่างของท่านออกมาให้พวกเขาดู สภาพมัยยิดของท่านดูเรียบร้อยดี หลังจากนั้นเขาจึงเริ่มร้องไห้คร่ำครวญและกล่าวกับร่างของท่านว่า ‘โอ้น้องชายของฉัน มันเป็นเรื่องยากลำบากสำหรับฉันเหลือเกินที่ได้เห็นเจ้าในสภาพเช่นนี้ และฆันหวังที่จะได้ไปก่อนเจ้าจริงๆ แต่อัลลอฮฺทรงประสงค์ที่จะทำตามประกาศิตของพระองค์’ เขาแสดงความเศร้าโศกเสียใจอย่างใหญ่หลวง และออกไปร่วมแบกโลงศพร่วมกับผู้อื่นจนกระทั่งมาถึงสถานที่ที่ท่านถูกฝังในปัจจุบัน…”
Source : tebyan.net
